Ga naar de inhoud

Tom McRae en de helende kracht van muziek

Dit wordt een wat ander verslag dan gebruikelijk. Natuurlijk, ook voor het concert van Tom McRae op 17 september in de Haagse poptempel Paard had ik de gebruikelijke aanpak kunnen kiezen. Wat opmerkingen over het publiek, wat verwijzingen naar de albums die hij in bijna 25 jaar heeft uitgebracht, het bespreken van de songs die worden gespeeld. Maar dat lukt dit keer wat minder. Daarvoor staan de persoon en vooral de muziek van Tom McRae net iets te dicht bij me. Muziek waarin hoop en wanhoop met elkaar strijden om voorrang. Liedjes over hoe te overleven in een wereld die in brand lijkt te staan.

Tom McRae
Tom McRae

Muzikale helden  

Bijna iedereen heeft ze, muzikale helden. Voor de 14-jarige Kim is het Taylor Swift; ze kan niet wachten tot het 4 juli 2024 is en ze haar idool in de Johan Cruijff ArenA kan zien optreden. En voor de 42-jarige Andy uit San Diego? Wekenlang trok hij door Europa in het spoor van Pearl Jam. Vakantie en spaargeld worden gespendeerd aan trips zoals deze. Jaar in, jaar uit. Het tourschema van Eddie Vedder en zijn band bepaalt voor een belangrijk deel zijn leven. Zo gek is het bij mij niet. Maar als Tom McRae in Nederland (en soms daarbuiten) optreedt, ben ik als het even kan aanwezig. Dus op naar Den Haag, voor een interview met en een concert van Tom McRae. Binnenkort het interview, vandaag het concertverslag.

Tom McRae
Tom McRae

Seated show

Het blijft wennen, de zaal van een poppodium gevuld met stoeltjes. Nu staat Tom McRae niet direct bekend vanwege zijn uitbundige liveoptredens. Zijn songs zijn, zeker bij een solo-optreden zoals vanavond, vaak klein en ingetogen. En net als Tom – hij verwijst er halverwege zijn optreden zelf naar – wordt ook zijn publiek langzamerhand een dagje ouder.  Dan is zo’n show met alleen zitplaatsen zo slecht nog niet. En toch wringt het af en toe. Bijvoorbeeld bij A & B Song van zijn debuutalbum uit 2000 of bij One Mississippi dat aan het eind van de reguliere set wordt gespeeld. Je voelt de energie die van het podium afspat, je voelt de climax aankomen en je zou daarin mee willen gaan. Op zo’n moment werkt de statische zaalindeling met stoeltjes toch wat verlammend.

Tom McRae
Tom McRae

Weg van de spotlights

Daartegenover staan de momenten waarop de zaalindeling in mijn ogen perfect aansluit bij de muziek die vanaf het podium klinkt. Bijvoorbeeld als halverwege de set – met excuses aan Alexander en Roy die vanavond respectievelijk het geluid en het licht verzorgen – de plek in de spotlights wordt verlaten en de gitaar wordt losgekoppeld. Zittend op de rand van het podium wordt het publiek getrakteerd op Bloodless. Over de zoektocht naar een weg richting de toekomst, de keuzes die daarbij gemaakt moeten worden en het gevoel van machteloosheid dat al zoekende soms optreedt. En vooral of en hoe we daarin samen op kunnen trekken. Snappen we elkaar wel? Weten we genoeg van elkaar? Houden we genoeg rekening met elkaar?

Tom McRae
Tom McRae

My Vampire Heart

Wat maakt een optreden van Tom McRae voor mij nu zo bijzonder? Waarschijnlijk een mix van zijn kijk op de wereld die zich weerspiegelt in zijn songteksten en de manier waarop deze liedjes over het voetlicht worden gebracht. Soms (met behulp van een loop station) alsof er een volledig band op het podium staat. Soms klein en breekbaar, zoals bij My Vampire Heart van het album All Maps Welcome. Een nummer dat hoog eindigt in mijn persoonlijke top-10 aller tijden. De muziek, de woorden, de herinneringen die dit nummer oproept. “Here we are, in the darkest place / To keep from forgetting, I picture your face / And I wonder, while we count the cost / Which is sweeter, love or it’s loss”. Mooier wordt het wat mij betreft vanavond in Den Haag niet.

Leugentjes om bestwil

Of misschien toch, als aan het eind van de set Mend Your Heart wordt gespeeld, gekoppeld aan Hoping Against Hope van het album Did I Sleep and Miss the Border (2015). ‘Any fool can write a song and say it’s going to be ok / Truth is I’m just hoping for a handful of good days / I’ve grown good at reading the signs / So fill your glass love, it’s almost time / And I am, just trying to mend your heart / Yeah I am, just trying to mend your heart /… / In a world on fire’. Aandacht voor de helende kracht van muziek in een wereld die soms letterlijk in brand staat. Hopen op betere tijden. ’It’s gonna be alright’, zingt de zaal. Maar wie goed luistert hoort dat Tom McRae zelf daar zo zijn twijfels over heeft. ‘Pretty white lies’, klinkt het zachtjes vanaf het podium. Leugentjes om bestwil; laten we de hoop niet verliezen.

Tijd voor één toegift

Het is inmiddels 22:15, een kwartier na de beoogde eindtijd van het optreden en vanaf het podium klinkt de vraag of er misschien nog tijd is voor één extra nummer als toegift? ‘Vooruit, nog eentje dan’, klinkt het vanachter de mengtafel. Het wordt (niet verrassend) Boy With the Bubblegun, een Tom McRae klassieker van zijn debuutalbum. Enerzijds het zachte beeld van een bellenblazende jonge McRae, anderzijds de keiharde tekst die je als een mokerslag raakt. ‘If words could kill, I’d spell out your name / …. / If songs could kill, this one’s for you’. Woorden waar het gevoel bedrogen te zijn, maar misschien meer nog het gevoel van onmacht, vanaf druipt. Waarschijnlijk voor iedereen herkenbaar.

Foto’s :  Herman Sixma