Ga naar de inhoud

Een sprankelend ingetogen Schots feestje met The Lasses

De folktrots van Amsterdam, zo noemt collega Fred Schmale het duo Margot Merah en Sophie Janna samen ‘The Lasses’. Onbeschaamd wellicht om niet met de muzikanten zelf maar met een citaat uit een review over hun jongste album ‘Near Far’ te beginnen maar Fred heeft (ten dele) absoluut gelijk. Ten dele want de folktrots  van Nederland en zelfs een stuk daarbuiten is nog meer op zijn plaats.

The Lasses
The Lasses

Zondagmiddag 24 maart 2024. Buiten is het vijf graden, het waait en flarden regen maken het er niet warmer op. Binnen in schouwburg ‘Ogterop’ in Meppel komt het publiek samen in de forse zaal met bar, stoelen en tafeltjes. Drankjes in de hand, nog wat stoelen erbij en na opkomst van The Lasses en multi-instrumentalist Janos Koolen laat Sophie Janna een lichtelijk verbaasde blik over het publiek dwalen. Veel mensen en ook veel mensen die uiterst links en uiterst rechts in de zaal zitten. We mogen gerust inschikken en dichterbij komen of na de pauze van plek wisselen om geen nekkramp te krijgen van het eenzijdig opzij kijken. Er is een toon gezet die gedurende het concert voor steeds meer muzikale saamhorigheid zorgt.

The Lasses
The Lasses

Het verhaal van The Lasses begint met Sophie’s kennismaking met Schotland. Voor haar studie heeft ze er een tijd gewoond. Ze voelt zich er, tussen de heuvels en ruigtes veel meer thuis dan in ons platte kikkerlandje. Ze ontmoet folkzangeres Margo en vice versa en zingen, naar eigen zeggen nog voor ze elkaar gesproken hebben, samen in het Ierse muziekcafé ‘Mulligans’ in Amsterdam. De Schotse folkmuziek verwoordt het thuisgevoel. Van eeuwen oude ballades tot nieuwe folksongs. Geen nationalisme maar gewoon houden van een landschap en een geschiedenis waar mensen in geworteld zijn, uit ontsproten zijn, weemoedig van worden als het over verlies gaat. Ook feestvieren om de donkere kanten van het bestaan te lijf te gaan en niet schuwen de veerkracht van mensen te bezingen ondanks de knellende moraal van vroeger tijden. Vijftien jaar na Sophie’s verblijf in Schotland gaan ze er samen optreden. Die tour is de rode draad van deze middag. Twintig keer een ode aan Schotland maar vooral genieten van hoogstaande zangkunsten.

The Lasses
The Lasses

Acapella ‘Here’s to the Company’, zuiverder en genuanceerder kan de reis door Schotland niet beginnen. Het lijkt bijna in tegenstelling tot de locaties waar ze optreden. Brandweerkazernes, kantines van rugbyclubs maar ook folkclubs en ruïnes van oude kastelen en cafetaria’s waardoor de geur van frites nog weken in hun kleren en hun vehicle blijft hangen. Van tevoren soms onheilspellend maar altijd uitmondend in een feest van saamhorigheid, van muziek maken met het publiek dat steevast hun klassiekers kent. We worden meegenomen op deze reis. Onder andere in de boatsong ‘Mingulay’. In de kuip van de boot waar de roeiers roeien klinkt de zee als een brommende grootheid. Neuriënd ‘brommen’ we samen met Koolen op de klarinet als de zee onder het duet. Het mooie van The Lasses is dat ze zo op elkaar zijn ingespeeld en dat ze, samen met Janos Koolen, de zeer bescheiden ogende kracht achter het duo, iedere noot, iedere melodielijn, iedere nuance in de songs naar voren brengen als pareltjes aan een ketting. Sophie verschijnt na de pauze met een biertje op het podium. Ze vindt dat eigenlijk niet kunnen maar de song ‘Star Of The Bar’ noopt er toe. Eerbied voor het volkse omdat het volkse in de oude Keltische muziek vaak verborgen wijsheden herbergt maar ook uit feestelijke melancholie bestaat. Met de bodrán als ondergrond is ‘Falkirk’ een song met een glimlach. De lasses (de meiden) zijn niet geïnteresseerd in de koeien en paarden op de markt maar wel in de lads (jongens). Een song laten vallen om aan een verzoek uit het publiek te voldoen? Dat gaat natuurlijk niet. Beiden gaan door, daar zorgt het opverende publiek wel voor. De prachtige klassieker ‘The Farewell’ roept, mede door het ingetogen gitaarspel en de bijna ingehouden samenzang de diepere vraag op: wat doe je als mens in tijden van oorlog en dreigende overheersing, ga je vechtend ten onder of vlucht je vast voor je potentiële overheerser. Er wordt niet direct geklapt maar pas na een moment van gepaste stilte. Als je een folksong zo kunt brengen dat je publiek letterlijk stil staat bij de gebeurtenissen in ons huidige tijdsgewricht dan ben je groots. Buiten waait het nog en is het guur. Het gemoed is warm en er is uitzicht op een nieuwe tour van The Lasses. Ierse folksongs, houdt dat in de gaten! Margot en Sophie op gitaar, bodhrán, ukelele en shrutibox. Janos Koolen op piano, gitaar, banjo, klarinet, ukelele.